Een eerste stap naar een succesvolle tuin; weten welke grondsoort er in jouw tuin ligt.

Grondsoorten nederland
Facebook
WhatsApp
Email
Twitter
LinkedIn

In sommige tuinen en in sommige tuinvideo’s lijkt het alsof alle planten het altijd direct goed doen. Maar de ervaring in de praktijk leert dat zelfs als makkelijk aangeschreven planten nog wel eens kampen met
opstartproblemen of zelfs helemaal niet goed groeien. Hoe kan het toch dat de tuin van de buren altijd voller groeit? Waarom hebben anderen tuinen altijd een succesvollere oogst of vollere bloei? 

Een goed begin is het halve werk, en dat begint al met het weten welke grondsoort er in jouw tuin aanwezig is. Met deze kennis weet je welke planten direct in de juiste grond staan en welke soorten er misschien een extra steuntje in de rug kunnen gebruiken. In dit artikel lees je welke verschillende grondsoorten er zijn en hoe je er achter komt welke grondsoort er in jouw tuin aanwezig is. 

Verschillende grondsoorten in Nederland

Er bestaan kaarten waarop de verschillende zones grofweg staan aangegeven. Zo zie je dat er zo`n 5 soorten grond in Nederland aanwezig zijn. Toch is het handig om ook zelf kijken welke grond er in jouw tuin aanwezig is. Er bestaan verschillende methodes om daar achter te komen. Kijk allereerst naar de kaart waar de verschillende zones staan ingetekend. Dit geeft je al een idee van welke grondsoorten er in jouw buurt aanwezig zijn. 

Helaas wordt er tijdens de aanleg van tuinen vaak ook andere grond gestort. Kijk daarna dus vooral zelf, met dit artikeltje bij de hand, naar de grond in jouw tuin. Tot slot bestaat er de mogelijkheid om monsters van je tuingrond te nemen en deze op te sturen naar een laboratorium of naar een gespecialiseerd tuincentrum. Deze testjes geven je ook inzicht in de precieze samenstelling van de tuingrond. 

Met de testjes in dit artikel kom je er achter welk type grond er in jouw tuin aanwezig is. Je weet straks dus of je grond luchtig is, hoe goed de grond water doorlaat of vasthoudt. En enigszins of de grond veel voeding bevat of niet. Met deze informatie kan je planten uitzoeken die bij jouw grondsoort passen of juist wat extra aandacht geven voordat je planten met andere behoeften aanplant. Zo optimaliseer je je tuin voor de beste plantengroei.

Nederland grondsoorten

De vijf grondsoorten in Nederland

Hieronder staat helder beschreven welke grondsoorten er in Nederland zijn en welke kenmerken elk grondsoort heeft, we beginnen met een van de meest voorkomende grondsoorten in Nederland, namelijk Zandgrond. 

Zandgrond

Zandgrond bestaat, zoals de naam al doet vermoeden, vooral uit zand. De grond is los, lichter van kleur omdat er naast zand ook organisch materiaal door zit. Het is wel luchtig, wanneer er water op zandgrond komt loopt het er gemakkelijk en snel door weg. De drainage is direct een voordeel maar ook een nadeel, op warme dagen wordt de zandgrond snel droog. Ook voeding kan makkelijker wegstromen door de luchtige structuur. Tijdens warme periodes is het goed om extra water te geven en voor de vochthuishouding maar ook voor extra voeding voeg je compost en mest door de grond. 

Kleigrond

Deze grondsoort bevat veel klei, dat maakt de grond voedingsrijk en geeft de grond een hele compacte structuur. De grond houdt hierdoor goed water vast. Dus tijdens warme periodes vraagt de waterhuishouding minder aandacht. Het nadeel is dat tijdens natte periodes het water te lang in de grond blijft hangen. Dit kan wel problemen veroorzaken zoals wortelrot. Om de grond iets luchtiger en losser te krijgen meng je wat zand met wat compost door de grond. 

Veengrond

Deze grondsoort bevat veel klei, dat maakt de grond voedingsrijk en geeft de grond een hele compacte structuur. De grond houdt hierdoor goed water vast. Dus tijdens warme periodes vraagt de waterhuishouding minder aandacht. Het nadeel is dat tijdens natte periodes het water te lang in de grond blijft hangen. Dit kan wel problemen veroorzaken zoals wortelrot. Om de grond iets luchtiger en losser te krijgen meng je wat zand met wat compost door de grond. 

Leemgrond

Leemgrond is een mengsel van een aantal verschillende grondsoorten. Het bevat veel zand en klei maar ook leem (silt). Dit maakt leemgrond vruchtbaar en luchtig terwijl het niet enorm snel uitdroogt. Regelmatig omspitten helpt de grond om lekker luchtig te blijven en niet te klonteren. Zoals bij eigenlijk alle grondsoorten is compost altijd goed om te voegen tijdens het spitten, dat helpt direct om alle goede eigenschappen te bewaren en de grond luchtig te houden.

Lössgrond

Lössgrond komt eigenlijk alleen in Limburg voor. Dat is vooral goed te zien op een kaartje dat de verschillende grondsoorten in Nederland weergeeft. Lössgrond heeft een fijne maar luchtige structuur en laat vocht daarom ook makkelijk door. Hierdoor droogt het tijdens warmere periodes wel snel uit. De grond is behoorlijk vruchtbaar waardoor men ook in deze grond goed fruit en bijvoorbeeld de beroemde Limburgse asperges geteeld worden.

Welke grondsoort ligt er in jouw tuin?

Nu is het natuurlijk fijn om er ook achter te komen welke van deze soorten grond er in jouw tuin ligt. Met die kennis creëer je ook makkelijk een succestuin waar tuinplanten direct goed aanslaan en makkelijker groeien. 

Op het kaartje waar de verschillende grondsoorten in Nederland staan aangegeven maak je grofweg op welke grond er in jouw tuin aanwezig is. Belangrijk is wel om de grond daarna ook zelf te kunnen identificeren. Het identificeren van de grondsoort in jouw tuin kan je zelf doen en is de eerste stap naar succesvol tuinieren. 

Mocht je dit lastig vinden, stuur je grondsampels dan op naar een gespecialiseerd tuincentrum of laboratorium. Daar zit een prijskaartje aan, maar met dit artikel kom je met een basisanalyse zeker een heel eind. Door de grond te laten analyseren krijg je ook inzicht in de verhoudingen waaruit de grond is opgebouwd. Ook zijn er verschillende manier om zelf te kijken welke grondsoort er in jouw tuin aanwezig is, de prettigste manieren bespreek ik hieronder. Wanneer er uit een aantal of misschien zelfs al de onderstaande testjes 1 grondsoort naar voren komt, kan je met zekerheid zeggen dat dit de grondsoort is die in jouw tuin aanwezig is, de makkelijkste manieren vindt je in dit artikel. 

Om erachter te komen hoe jouw grondsoort is samengesteld (Hoeveelheid voeding zuurgraad etc. geeft alleen een laboratoriumuitslag uitsluitsel).

 

1. Onderzoek de grond goed

Neem een handje grond en bekijk de kleur en textuur. Zanderige grond is vaak lichter van kleur en voelt korrelig aan, terwijl kleigrond donkerder en plakkeriger is (kleiachtig). Leemgrond voelt soepel en kruimelig aan. Veengrond is losser dan leemgrond en veert redelijk goed terug.

Giet ook wat water op de grond, desnoods in een kratertje dat je hiervoor even opbouwt. Als je de bodem van maar niet extra aanstampt. Bekijk hoe snel het water wegloopt. Loopt het water direct weg of blijft het water even liggen als een klein vijvertje? Zanderige grond laat water snel weglopen, terwijl kleigrond water langer vasthoud. Het beste voer je deze test ook op verschillende plekken in de tuin uit, op die manier weet je zeker dat het resultaat geen toevalstreffer was. 

2. Maak een balletje

Neem een handvol grond dat een beetje vochtig is en probeer er een balletje van te rollen tussen je handen. Tijdens het rollen voel je al een beetje in welke categorie jouw grond hoort. 

  • Zand: Is een losse grondsoort, het is niet makkelijk in een balletje te knijpen. 
  • Leem: Vormt wel een beetje een balletje maar breekt snel.
  • Veen: Vormt als het nat is een balletje maar lastiger als het droog is. Het balletje valt ook makkelijk weer uiteen
  • Klei: Vormt een stevige bal die goed intact blijft. Van deze grond valt een stevige rol te kleien.  

Ter bevestiging van wat je ziet wrijf je een beetje vochtige grond tussen je vingers. Hierbij voelt de zandgrond korrelig aan de kleigrond wat plakkerig (kleiachtig) en leemgrond lijkt wel op klei alleen voelt leem minder plakkerig aan. Veen is wat korreliger en minder plakkerig dan leem

 

3. De jampottest

Vul een glazen pot met aarde en water, druppel heir een beetje afwasmiddel bij om het scheiden van de grond te bevorderen. Schud deze dertig seconden goed door en laat minimaal twee uur bezinken. Tijdens het bezinken slaan de verschillende grondlagen gescheiden van elkaar neer

  • Zand zinkt naar de bodem zinken.
  • Silt/leem vormt de middelste laag.
  • Klei zweeft bovenop de silt/leem.
  • Organisch materiaal drjift aan de oppervlakte drijven.
 

4. PH-test

De zuurgraad van de grond, deze komt niet uit visuele testjes naar voren maar is wel makkelijk zelf uit te voeren. De ph-testsets zijn te koop bij de betere tuincentra en online.
Bij iedere test zit een eigen specifieke, maar makkelijk uit te voeren instructie.
Volg de instructie die meegeleverd is op om te zien of de grond neutraal alkalisch of zuur is. Omdat in de tuin de PH-waarde verschilt afhankelijk van hoe de grond in de tuin behandeld is, valt hier weinig over te voorspellen zonder te meten. Een zure grondsoort waar regelmatig veel kalk aan toegevoegd is kan toch best wat alkalisch of basisch blijken.

 

ph test grondsoorten

Azijntest
Met een beetje natuurazijn kan je in sommige gevallen wel een alkalische grond aantonen. Schep een monstertje van je tuingrond, neem het monster niet direct van de oppervlakte maar van tien tot twintig centimeter diep. Druppel hier een aantal druppels azijn  een monster van je grond en voeg een paar druppels azijn toe. Als het begint te bruisen, kan dit duiden op een hoog kalkgehalte en dus een alkalische bodem.

5. Professionele Bodemtest

Als je gedetailleerdere informatie nodig hebt, kun je een bodemmonster opsturen naar een laboratorium voor analyse. Zij kunnen je informeren over voedingsstoffen, organische stoffen, en de exacte bodemstructuur.

Hopelijk heb ik jouw als lezer zo weten te helpen met het ontdekken van welk grondsoort er in jouw tuin aanwezig is. Doe er je voordeel mee!

Groene groeten,

Thom Ferwerda

Picture of Thom Ferwerda

Thom Ferwerda

Thom studeerde af aan de kleinkunstacademie, maakt radio en theater. Daarnaast heeft hij een grote passie voor planten. Erover schrijven en lezen is maar een klein deel van die passie, inmiddels staan zijn huis en tuin bijna vol.. bijna want voor wat mooie planten moet altijd wel wat ruimte te vinden zijn!